Heyvanlar Həqiqətən İnsanlarda Qorxu Qoxusunu Alırmı?
Heyvanların insanlarda qorxu iyini hiss edib-etməməsi uzun müddətdir müzakirə olunurdu.
QHT.az xəbər verir ki, bu sualın altına düşmək üçün elm adamları əsasən insanların varlığını tənlikdən çıxardılar, çünki itlər kimi heyvanların üz ifadələrimizə və bədən duruşumuza cavab verdiyi bilinir. Bunun əvəzinə tədqiqatçılar heyvanların, o cümlədən atlar və itlərin qorxudan çox sevinc doğuran videolara baxan insanlar tərəfindən yayılan müxtəlif qoxulara necə reaksiya verdiyinə diqqət yetirdilər.
Atlarla bağlı araşdırmada tədqiqatçılar iştirakçılardan bir gün komediya filminin, digər gün isə qorxu filminin kliplərinə baxmağı xahiş ediblər. Tədqiqat iştirakçıları hər bir videoya baxdıqdan sonra, tədqiqatçılar pambıq yastiqciqlar vasitəsilə tamaşaçıların qoltuqlarından tər nümunələri topladılar və iştirakçılardan hər bir videoya baxarkən nə qədər sevinc və ya qorxu hiss etdiklərini bildirmələrini istədi. Tədqiqatçılar daha sonra xoşbəxtlik və kədər zamanı insanların çıxardığı qoxuları bir-birindən ayırd edə bilməyəcəyini görmək üçün ata eyni adamdan iki tampon nümunəsi təqdim etdilər.
Məlum olub ki, atlar onlara hansı növ pambıq toplanmasından asılı olaraq fərqli reaksiya veriblər.
“Atlar sevinc nümunələrini iyləyəndə yalnız sol burun dəliklərindən istifadə edirdilər. Bu, qoxunu analiz etmək üçün beynin hansı hissəsindən istifadə etdiklərini göstərir. "Bütün məməlilərdə beynin iki yarımkürəsi müxtəlif funksiyaları yerinə yetirir və emosional kontekstdə sevinc nümunələrindən gələn qoxunun atlar tərəfindən müsbət qəbul edildiyi görünür", - alimlər izah ediblər.
Amma atlara qorxu filminə baxarkən götürülmüş nümunələr verildikdə, heyvanlar tamamilə fərqli reaksiya verdilər və nümunəni iyləmək üçün nəinki daha uzun sürdülər, həm də qoxunu almaq üçün "hər iki burun dəliyindən istifadə etdilər".
Tədqiqatçılar, atların reaksiyalarının arxasında başqa bir heyvanın davranışına təsir edə bilən heyvanlar tərəfindən istehsal olunan kimyəvi siqnalların ola biləcəyini düşünürlər. İnsanlarda tərin tərkibində adrenalin və ya androstadienon (feromona bənzər zülal) kimi qorxu anlarında qoxu dəyişikliyinə səbəb ola biləcək bir neçə birləşmə var. Alimlər öz araşdırmalarında yazıblar ki, bu birləşmələr həm də bir növdən digərinə “emosional məlumat” ötürə bilər.
Pərvanə Fərhadqızı