2024-cü ilin oktyabr ayında ICE London qitələrarası birjasında "Brent" neftinin ixracına dair müqaviləsinin qiyməti 0,03% artaraq 1 barelə görə 76,07 ABŞ dollarına çatıb. Eyni zamanda, Nyu-Yorkun NYMEX əmtəə birjasında WTI markalı neftin qiyməti 0,11% azalaraq 1 barelə görə 71,85 ABŞ dollarına enib. Bu dəyişikliklər, neft bazarlarında müşahidə olunan yüksək dəyişkənliklə əlaqədardır.

Azərbaycan iqtisadiyyatının neftdən asılılığını azaltmaq məqsədilə hansı addımların atılması və alternativ enerji mənbələrinə diqqətin artırılması məsələləri gündəmdədir. İqtisadçı ekspert Aslan Əzimzadənin QHT.az-a verdiyi açıqlamaya görə, neft qiymətlərindəki dəyişkənliklər iqtisadiyyata müxtəlif təsirlər göstərə bilər. Aslan Əzimzadə bildirib ki, neft qiymətlərinin artması Azərbaycanın ixrac etdiyi Brent markalı neftin dəyərində müsbət təsir göstərə bilər. Lakin qiymətlərin azalması hallarında problemli vəziyyətlərin yaranması mümkündür. Bu risklərin qarşısını almaq üçün qeyri-neft sektorunun inkişafına ehtiyac olduğunu vurğulayan ekspert, həm daxili, həm də xarici investisiyaların cəlb olunmasının önəmini qeyd edir.

"Qeyri-neft sektorunun inkişafı, pul kredit siyasətindəki dəyişikliklər və yeni investisiya strategiyaları ilə təmin edilməlidir," – deyə Əzimzadə əlavə edib. Onun sözlərinə görə, bank faiz dərəcələrinin yüksək olması daxili investisiyaların stimullaşmasına mane olur və yeni investisiya imkanlarının inkişafını çətinləşdirir.

Ekspert, neft qiymətləri yüksək olduqda belə, neft ixracının rentabelliyinin azala biləcəyini və Azərbaycanın alternativ məhsullarla dünya bazarına çıxış etməsinin vacibliyini vurğulayır. Bu məqsədlə qeyri-neft sektoru potensialını artırmaq və yeni strategiyalara ehtiyac olduğunu qeyd edir.

2024-cü ilin sonuna qədər dünya neft bazarındakı trendlərin proqnozları da diqqətə layiqdir. A.Əzimzadə, Azərbaycanın bu trendləri nəzərə alaraq iqtisadiyyatını diversifikasiya etməsi və qeyri-neft sektoru inkişafını artırması lazım olduğunu vurğulayır. Azərbaycanın qeyri-neft sektoru artıq inkişaf etməkdədir, lakin potensial hələ də tam olaraq reallaşmamışdır. Ekspertin tövsiyələri əsasında, ölkənin iqtisadiyyatında daha çox diversifikasiya və yeni strategiyaların tətbiqi ilə daha dayanıqlı bir inkişaf təmin edilə bilər.

Pərvanə Fərhadqızı

QHT.az