QHT.az xəbər verir ki, alimlər uzun müddətdir ki, vakuum qeyri-sabitliyi ilə bağlı Kainatın fəlakətli dağılması ehtimalını müzakirə ediblər. İndi bu ssenari yeni elmi təsdiq aldı. Ostindəki Texas Universitetinin tədqiqatçıları bu prosesi simulyasiya etmək üçün ilk dəfə kvant kompüterindən istifadə ediblər ki, bu da yalançı vakuum parçalanması deyilən fərziyyəni sınaqdan keçirməyə imkan verib.
Kvant sahəsi nəzəriyyəsinə görə, sabit görünən vakuum əslində metastabil vəziyyətdə ola bilər. Hiqqs sahəsi qəfil dəyişərsə, əsl vakuumdan ibarət “köpük” yarana və sürətlə genişlənməyə başlaya bilər. İşıq sürəti ilə hərəkət edərək, fizikanın əsas qanunlarını dəyişəcək və bu, mövcud olan hər şeyin ölümünə səbəb olacaq.
Bu proses necə modelləşdirilib?
-
Alimlər vakuum parçalanmasını simulyasiya etmək üçün 5564 kubitlik kvant sistemindən istifadə ediblər .
-
Hesablamalar üçün Kainatın sadələşdirilmiş modelini yaratmağa imkan verən D - dalğalı kvant yumşalma üsulundan istifadə edilmişdir .
-
Təcrübə zamanı tədqiqatçılar əsl vakuum qabarcıqlarının əmələ gəlməsini müşahidə etdilər və belə bir ssenarinin mümkünlüyünü təsdiq etdilər.
Alimlər hansı nəticələrə gəldilər?
Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, Hiqqs yatağının trilyon illərlə sabit qalacağı gözlənilir, ona görə də yaxın gələcəkdə fəlakət ehtimalı son dərəcə aşağıdır. Bununla belə, kvant kompüterinin bu prosesi uğurla simulyasiya edə bilməsinin özü Kainatın təkamülünü öyrənməkdə yeni imkanlar açır. Bu cür simulyasiyaların gələcək inkişafı ilkin Kainatda faza keçidlərini daha yaxşı başa düşməyə kömək edəcək, həmçinin vakuumun sabitliyi ilə bağlı fərziyyələri sınaqdan keçirəcək. Uzunmüddətli perspektivdə bu, kosmologiyada yeni fundamental kəşflərə səbəb ola bilər.
R.İmanov