Çin dövlət saytı "Standart Xəritələrin Kartoqrafiya Xidməti" Rusiya ərazilərinin bir hissəsinin Çinə birləşdirildiyi 2023-cü il üçün yeni, rəsmi təsdiq edilmiş coğrafi xəritələr toplusunu nəşr edib.

QHT.az xəbər verir ki, söhbət 2005-ci ildən Rusiya-Çin sərhədinin demarkasiyasına əsasən Rusiya və Çinin bir hissəsi olan iki hissəyə bölünən Böyük Ussuri adasından gedir. Bununla belə, Çin xidmətinin saytındakı xəritələrdə bu, tamamilə ÇXR ərazisinə aiddir. Böyük Ussuri adasına mənsubiyyət məsələsi 19-cu əsrin sonu və 20-ci əsrin birinci yarısında xüsusilə kəskin idi. 1860-cı il Pekin Müqaviləsi Amur çayının Çin sahili, Ussuri çayı, həmçinin Kazakeviç kanalı boyunca torpaqların sərhədlərini müəyyən etdi.

1861-ci ildə Çin və Rusiya tərəfləri çayların qovuşduğu yerdə, dövlətlərin sərhədlərinin bölündüyü yeri qeyd edən bir abidə ucaltdılar, lakin çinlilər sonradan bildirdilər ki, Rusiya abidəni guya Çin ərazisinin dərinliyinə köçürüb və artıq 20-ci əsrin əvvəllərində adada vergi yığmağa başladılar. Çinin Şərq Dəmir Yolunda münaqişədən sonra adanın ərazisi SSRİ-yə verildi və onun hərbi nəzarəti altında idi. Adanın Çin tərəfi boyunca tikanlı məftillərdən hasar çəkilib, Rusiya tərəfində isə çayların yuxarı və aşağı mənsəblərində silahlı katerlər yerləşdirilib.

1991-ci il Sovet-Çin sərhəd müqaviləsi ölkələrin sərhədlərinin xəttini onun şərq hissəsinin demək olar ki, bütün uzunluğu boyunca müəyyən etdi. Sənədə əsasən, sərhəd çaylarındakı adaların kimliyi gələcəkdə tərəflər arasında məsləhətləşmələrdən sonra müəyyən edilməli idi.

Mütəxəssislər Çinin yeni xəritələrinin necə şərh ediləcəyini hələ dəqiq deyə bilmirlər. Adanın Rusiya hissəsi Xabarovsk diyarına aiddir, onun yalnız bir yaşayış məntəqəsi var - 2013-cü il daşqından sonra əhalisi təxminən 100 nəfər olan Ussuriyski kəndidir. Çin adanın öz hissəsini inkişaf etdirməyi planlaşdırırdı, lakin bu planlar yalnız qismən həyata keçirildi: Rusiya və onun iqtisadiyyatı və təhlükəsizliyi üçün hər hansı problem yarada biləcək ciddi tikinti yox idi. 

Pərvanə Fərhadqızı