Erkən uşaq inkişafında sosial bacarıqlar hansılardır?
İnkişafın müxtəlif mərhələlərində uşaqlar müxtəlif sosial siqnallar nümayiş etdirirlər. Hər yaş üçün, əksər uşaqların nümayiş etdirə biləcəyi müxtəlif uşaq inkişaf bacarıqları var.
Psixoloq Könül Babaşzadə QHT.az-a bildirib ki, iki-üç yaşda olan uşaqlar başqalarını, xüsusən də yaşlı uşaqları və böyükləri kopyalamağı sevirlər: “Onlar digər uşaqlarla ünsiyyətdə olmaqdan həzz alır və digər uşaqlarla tanış olduqda həyəcanlanırlar. Həm də onlara deyilənlərə zidd davranışlar nümayiş etdirirlər. Üç-dörd yaş arası uşaqlar yeni şeylər etməkdən həzz alırlar. Onlar öz oyunlarında daha yaradıcı olurlar və ana və ata rolunu oynamağı xoşlayırlar. Bu yaşda uşaq digər uşaqlarla əməkdaşlıq edə bilər. Bəyəndikləri və sevmədikləri şeylər haqqında da danışa bilərlər. Dörd-beş yaşlı uşaqlar dostlarını sakitləşdirmək və dostlarını kopyalamağa başlayırlar. Onlar daha çox qaydalara əməl edir və daha çox müstəqillik nümayiş etdirirlər. Onlar həmçinin müəyyən vəziyyətlərdə tələbkar ola bilərlər. Onlar da bu yaşda cinsiyyətindən xəbərdardırlar, mahnı oxumağı və rəqs etməyi xoşlayırlar. Beş-altı yaş arası uşaq inkişaf bacarıqlarına gündəlik iş rejiminə əməl etmək, növbə ilə getmək və istiqamətləri başa düşmək daxildir. Bu yaşda uşaqlar yumor ideyasını başa düşə bilir və hisslərinin səbəb və təsirini də izah edə bilirlər. Müəyyən bir mühitdə başqalarını poza biləcəyi təqdirdə davranışlarını da bilirlər. Söhbətlərin çoxunda aydın danışa bilirlər və başqaları nə dediklərini başa düşə bilirlər”.
Psixoloq həmçinin qeyd edib ki, əgər övladınızın uğurlu şagird və xoşbəxt şəxsiyyət olaraq yetişməsini istəyirsinizsə uşaqları xoşbəxt edən cümlələri tez-tez işlətmək lazımdır. "Sən çox ağıllısan, savadlısan, çalış daim belədə qal", "Mən səninlə fəxr edirəm", "Sən bütün çətinliklərin öhdəsindən gələcəksən, çünki sən güclüsən" və.s.
Pərvanə Fərhadqızı