Rusiyanın 2014-cü ildə raketlə vurduğu sərnişin təyyarəsi
İlkin araşdırmaların nəticələrinə əsasən, Bakı-Qroznı marşrutu üzrə hərəkət edən "Azərbaycan Hava Yolları"nın təyyarəsi Qroznı şəhərinə yaxınlaşarkən Rusiyanın "Pantsir-S" hava hücumundan müdafiə (HHM) sistemi tərəfindən hücuma məruz qalıb.
Bu baxımdan QHT.az 2014-cü ildə Amsterdam - Kuala Lumpur reysini həyata keçirən Malayziya Hava Yollarına məxsus MH17 təyyarəsinin Ukraynanın şərqində raketlə vurulması ilə bağlı məhkəmə qərarını təqdim edir.
2022-ci ildə Hollandiya məhkəməsi, Amsterdam - Kuala Lumpur reysini həyata keçirən Malayziya Hava Yollarına məxsus MH17 təyyarəsinin Ukraynanın şərqində raketlə vurulması ilə bağlı işdə iki Rusiya və bir Ukrayna vətəndaşını ömürlük həbs cəzasına məhkum edib.
298 sərnişin və ekipaj üzvünün ölümü ilə nəticələnən bu hadisədə dördüncü təqsirləndirilən şəxs, Oleq Pulatov, sübutların çatışmazlığı səbəbindən bəraət alıb.
Məhkəmə, MH17 təyyarəsinin Rusiyadan gətirilən BUK raketi ilə vurulduğuna dair heç bir şübhə olmadığını vurğulayıb.
Hadisənin təfərrüatları
2014-cü ilin 17 iyulunda baş verən və 198-i Hollandiya vətəndaşı olmaqla 298 nəfərin öldüyü faciə ilə bağlı qərar, Amsterdamdakı Schiphol Hava Limanı məhkəmə kompleksində keçirilib. Təyyarənin vurulması nəticəsində həyatını itirən qurbanların 250 yaxın qohumu məhkəmədə iştirak edib.
Beynəlxalq araşdırma nəticəsində məlum olub ki, MH17 təyyarəsi, Rusiya ordusunun bir briqadası tərəfindən təmin edilən və Rusiyayönlü Ukraynalı separatçıların nəzarətində olan ərazidən atılan BUK raketi ilə vurulub.
Raket batareyasının Rusiyadan gətirilməsi və atılmasındakı rollarına görə dörd şübhəli şəxs qiyabi olaraq mühakimə olunub.
Təqsirləndirilən şəxslər
Hollandiya məhkəməsi, prokurorun ömürlük həbs cəzası istədiyi üçü Rusiya, biri isə Ukrayna vətəndaşı olan şəxsləri açıqlayıb:
- İqor Girkin (Rusiya vətəndaşı): Keçmiş Rusiya Hərbi Kəşfiyyat Xidmətinin (FSB) üzvü və Donetsk Xalq Respublikası separatçılarının elan etdiyi müdafiə naziri.
- Sergey Dubinski (Rusiya vətəndaşı): Donetsk kəşfiyyat xidmətinin rəhbəri.
- Oleq Pulatov (Rusiya vətəndaşı): Dubinskinin köməkçisi.
- Leonid Xarçenko (Ukrayna vətəndaşı): Donetsk bölgəsində Rusiyayönlü üsyançı qrupun komandiri və raketin atıldığı hərbi dəstə rəhbəri.
Məhkəmədə yalnız Oleq Pulatovun vəkili iştirak edib və ittihamları rədd edib. Sübut çatışmazlığı səbəbindən Pulatov bəraət alıb. Digər üç şəxs isə BUK raketlərinin təchizatı, yerləşdirilməsi və idarə olunmasındakı rollarına görə ömürlük həbs cəzasına məhkum edilib.
Tazminatlar və məsuliyyət
Məhkəmə, üç təqsirləndirilən şəxsin qurbanların yaxınlarına 16 milyon avro tazminat ödəməsinə hökm edib. Hər bir zərərçəkən ailəsinə 50 min avroya qədər tazminat veriləcək.
Lakin Rusiyanın Hollandiya ilə əməkdaşlıq etməməsi səbəbindən təqsirləndirilən şəxslərin həbsə alınması gözlənilmir. Xarçenkonun da harada olduğu bilinmir.
Məhkəmə, üç şəxsin 298 nəfərin ölümündə məsuliyyət daşımaq əvəzinə, faciədən sonra baş verənləri ört-basdır etməyə çalışdıqlarını bildirib.
Araşdırmalar davam edir
Məhkəmə heyəti, səs yazıları, kamera görüntüləri və şahid ifadələri əsasında təyyarənin Rusiya istehsalı olan BUK raketi ilə vurulduğunu təsdiqləyib.
Hadisədən səkkiz il sonra yekunlaşan məhkəmə prosesi ilə yanaşı, digər məsul şəxslərin müəyyən edilməsi üçün araşdırmalar davam edir. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsində və Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində Rusiyaya qarşı bir sıra işlər hələ də davam edir.
Mənbə BBC
https://www.bbc.com/turkce/articles/ced91v998zpo