Antarktida buzunun altında 14 milyon illik mənzərə aşkar edilib
Elm adamları qədim çay dərələrinin və yüksək dağlıq ərazilərin Qondvana superqitəsinin parçalanmasından sonra yarandığını irəli sürdülər. Ən azı 14 milyon ildir Şərqi Antarktika Buz Vərəqinin altında gizlədilmiş qədim mənzərə yeni peyk məlumatları və radar görüntüləmə tədqiqatları sayəsində üzə çıxıb.
QHT.az xəbər verir ki, tədqiqatçıların fikrincə, bu təmiz mənzərənin qorunması göstərir ki, EAIS minilliklər ərzində nisbətən dəyişməz qalıb, lakin bu sabitlik indi qlobal istiləşmə ilə təhdid edilə bilər. Peyk məlumatlarından buz təbəqəsinin səthindəki dalğalanmaları aşkar etmək üçün istifadə edərək, onun altındakı ərazinin təbiətinə dair ipucular verdilər. 32 min kvadrat kilometr ərazidə buzla örtülmüş mənzərənin görüntüsünü əldə edə biliblər.
Məlumatları təhlil edən tədqiqatçılar çaylar tərəfindən oyulmuş, dərin U formalı dərələrlə ayrılan üç dağ blokunu müəyyən ediblər. Çox güman ki, bu mənzərəni formalaşdıran su yolları superkontinent Qondvananın parçalanması zamanı və ondan sonra, ilk buzlaqlar görünməzdən əvvəl axıb və vadilərin təxminən 800 m dərinlikdə aşınmasına kömək edib. Hesabatda tədqiqat müəllifləri, quru səthinin yaşı bilinməyən landşaftın, ehtimal ki, ən azı 14 milyon ildir buzla örtüldüyünü izah ediblər. Bununla belə, 350 km aralıda yerləşən üç çay vadisini ifşa etmək və dəyişdirmək üçün bu müddət ərzində buz təbəqəsinin nə vaxtsa kifayət qədər geri çəkilib-çəkilmədiyi bəlli deyil.
Pərvanə Fərhadqızı