Günəş gizlənpaç oynayır: Alimlər Yerdəki işıq salınımlarının sirlərini açır
İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunun professoru Martin Uildin rəhbərlik etdiyi beynəlxalq komanda Yerə çatan günəş radiasiyasının onilliklər ərzində dəyişdiyini ortaya çıxarıb.
QHT.az xəbər verir ki, 1950-1980-ci illərdə “qlobal qaralma” dövrü yaşandı – sənaye çirkliliyi günəş işığını azaldırdı. 1990-cı illərdən sonra isə “aydınlanma” mərhələsi başladı: təmiz hava sayəsində günəş işığı artdı. Çin 1960-1990-cı illərdə ağır çirklənmə səbəbindən günəş işığının 20%-ni itirdi. 2000-ci illərdən sonra tətbiq edilən ciddi ekoloji siyasətlər sayəsində günəş radiasiyası artdı, günəş panelləri və kənd təsərrüfatı üçün şərait yaxşılaşdı.
Təsirləri
- İqlim: Az işıq soyuqluq, çox işıq isə istilik gətirir.
- Enerji: Günəş panelləri daha çox enerji istehsal edir.
- Kənd təsərrüfatı: Bitkilər daha məhsuldar olur.
- Sağlamlıq: D vitamini artır, lakin dəri xərçəngi riski də yüksəlir.
Daha təmiz hava daha çox işıq və enerji deməkdir. Lakin bu, həm də istiləşmə risklərini artırır. Alimlər işığın davamlı monitorinqini vacib sayır. Günəşin parıltısı – həm istilik, həm də insan fəaliyyətinin aynasıdır.
R.İmanov